Zeemanserve of Hofje van Cornelia Quack
Zeemanserve ook wel het Hofje van Cornelia Quack genoemd, werd in 1643 gesticht door Cornelia Quack en gebouwd door het stadsbestuur van Vlissingen. Het hofje is gebouwd op zelkheuvels, een restant van een vroegere zoutverwerkingsplaats. Het bestond toen uit 23 huisjes, gebouwd in een vierkant met in het midden een bleekveld voor gezamenlijk gebruik en was bereikbaar via een poort aan het eind van wat toen de Korte Zelke was.
Cornelia Quack investeerde in deze huisjes voor de weduwen en wezen die zich in Vlissingen bevonden. Er zat geen liefdadige stichting achter, maar ze bekommerde zich om alleenstaande vrouwen en kinderen uit deze stad. In 1754 was het fonds Zeemans- en Visschersbeurs opgericht en zo is de naam ‘Zeemanserve’ ontstaan. Het doel van deze fonds was ondersteuning van zeelieden uit Vlissingen die de leeftijd van zestig jaar hebben bereikt en die in en door de uitoefening van hun beroep daarvoor ongeschikt zijn geworden, en van de weduwen en wezen van die varenden.
De huisjes verkeerden in een slechte staat en moesten worden hersteld waarbij de gehele noordkant van het hofje is afgebroken en opnieuw opgebouwd. De twee grootste huisjes werden verbouwd tot drie huisjes en zo kwam het hofje op 24 woningen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog liep het hofje grote schade op. Bij de naoorlogse herstellingen is het aantal huisjes van 24 terug gebracht naar 22.
Bij een inspectie op last van de overheid in 1975 werd geconstateerd dat de huisjes in het Zeemanserve niet meer voor bewoning geschikt waren en het hofje werd afgekeurd. Met hulp van de gemeente Vlissingen is het hofje van 1976 tot 1980 grondig gerenoveerd waarbij de 22 huisjes zijn verbouwd tot 13 grotere huisjes.
De tekst boven de toegang is bewaard gebleven en herinnert nog steeds aan Cornelia Quack. De tekst luidt:
,,Dit huys heeft gesticht Cornelia Quack
Weduwe van Karel Nys Saligher:
Spaersaemheyt is goet
Den armen gheven is zoet
Maer van Godt Compt den Overvloet
Die den armen wilt ghedencken
Godt wilt hem zyn Hemelryck schencke
Cornelia Nys dits myn Auys.’’
Sinds 1 september 1995 werd de woningbouwvereniging Vereniging tot Verbetering van de Volkshuisvesting (VVV) de trotse eigenaar van het hofje kort daarop kreeg het hofje een beschermde status als rijksmonument. In 1997 is het hofje onder handen genomen door de VVV en werden de volgende werkzaamheden verricht:
-
Schoorsteen herstel (metsel- en voegwerk).
-
Loden loketten van alle schoorstenen en het opgaand lood langs de dakkapellen zijn vernieuwd.
-
Het gehele dak nagezien op eventuele kapotte dakpannen.
-
De goten en kilgoten grenzend aan de binnenplaats zijn behandeld.
-
De zinken dakgoten rond de buitenzijde van het complex zijn vernieuwd.
-
Alle kozijnen, ramen, deuren en houten bakgoten zijn gerepareerd of vernieuwd.
-
Alle houten zijwangen van de dakkapellen zijn vernieuwd.
-
Herstel van metsel- en voegwerk van:
-
de gevels op woningniveau aan de straatzijde
-
de gevels en vestingwerken
-
de tuinmuren rond het complex
-
de hellingbaan en trap
-
Schilderwerk van het gehele Zeemanserve.
-
Restauratie van de toegangspoort en de heraldische schilden.
In 1999 heeft er een naamsverandering plaatsgevonden en is de woningbouwvereniging Vereniging tot Verbetering van de Volkshuisvesting (VVV) verandert naar de stichting Schelde woongroep. Op 1 januari 2002 is de stichting Schelde woongroep gefuseerd met een andere corporatie en daaruit l’escaut woonservice ontstaan. Dit is de rechtsopvolger van de stichting Schelde woongroep. Dit unieke complex met zijn degelijke uitstraling heeft een mooi binnenplaatsje waar een rust uitstraalt, in een jachtende stad, een plekje waar een mens tot bezinning kan komen.
Hofje van Cornelia Quack
Zeemanserve 24
4381 GB Vlissingen
Het hofje wordt beheerd door
L’escaut woonservice
Postbus 227
4380 EA Vlissingen
Tel. 0118-422300
www.lescaut.nl
