Huybert van Oldenhofje
Tot voor kort was de Arnhemmer Huybert van Olden (1691-1774) tamelijk onbekend, maar daar gaat in elk geval in de Nederlandse hofjeswereld en in Arnhem verandering in komen. Vlak voor zijn dood bepaalde Van Olden namelijk dat er ooit met zijn vermogen een tehuis voor oude mannen moest worden gesticht. Die wens staat nu op het punt van uitkomen: op 3 september 2021 ondertekenden de Arnhemse wethouder wonen Ronald Paping samen met Huib en Rudolf van Olden namens de stichting Huybert van Olden een oorkonde waarin de bouw van het nieuwe hofje wordt vastgelegd. Dat zal niet alleen voor mannen, maar voor alle 55-plussers bestemd zijn.
Huybert van Olden werd in 1691 geboren in Arnhem. Als adelborst vertrok hij in 1713 in dienst van de VOC naar Oost-Indië. Daar verbleef hij als assistent-boekhouder tot 1722 op Ambon. Teruggekeerd in Arnhem trouwde hij in 1729 en kreeg hij drie kinderen. Zijn vrouw stierf echter in 1734 in het kraambed van hun derde kind, dat ook niet lang leefde. Het tweede kind was al overleden, en ook het laatste kind overleed, vier jaar oud, in 1735. Na dit familiedrama hertrouwde Van Olden nooit. In Arnhem was hij werkzaam als bierbrouwer en jarenlang was hij boekhouder van het bakkers- en brouwersgilde. Hij bouwde een behoorlijk vermogen op en bezat diverse percelen grond. Omdat hij vond dat zijn neven en nichten niet genoeg om keken naar hun eenzame oude oom, bepaalde hij in zijn testament dat zijn vermogen moest worden aangewend voor de bouw van een huis voor oude mannen. Wel belastte hij zijn neven uit de familie Van Olden met het uitvoeren van deze opdracht en met het bestuur van de op te richten Stichting. Tot op de dag van vandaag bestaat deze Stichting en vormen de Van Oldens het bestuur. Voorzitter Huib van Olden, zijn broer Rudolf van Olden en neef Pieter van Olden stammen rechtstreeks af van één van deze bestuurders van het eerste uur.
Van het oudemannentehuis kwam echter voorlopig niks, omdat in 1772 een zware financiële crisis optrad, waardoor Van Olden veel geld verloor. Huybert van Olden bepaalde daarom dat zijn neven de stichting van de gedachte liefdadige instelling tot nader order mochten uitstellen, tot er genoeg vermogen was opgebouwd. De volgende generaties bestuurders beheerden het landbezit en de tienden die de stichting bezat in Elst en in de Overbetuwe. Er werd land en onroerend goed ver- en gekocht, al naar gelang naar wat het beste leek. Maatschappelijke onrust en financiële tegenslag hielden de bouw van een hofje tegen, maar de stichting beheerde her en der landerijen die lang in bezit bleven, en van de opbrengst werden op bescheiden schaal mensen geholpen met kleine geldbedragen en studiebeurzen. De bouw van een hofje werd uiteindelijk in de 21ste eeuw mogelijk door landverkoop aan de gemeente Arnhem ten behoeve van de aanleg van de nieuwe wijk Schuytgraaf. Een deel van de grond waar het hofje nu op wordt gebouwd was bijvoorbeeld al eeuwenlang eigendom van Stichting Huybert van Olden.
Met de bouw van het Huybert van Oldenhofje wordt eindelijk aan de opdracht van Huybert van Olden voldaan. ‘De familie is enorm trots dat wij nog net binnen 250 jaar na het overlijden van voorvader Huybert zijn hofje kunnen en mogen realiseren’, aldus Huib van Olden, voorzitter van de stichting. ‘Zo leveren we een kleine bijdrage aan het oplossen van het huidige woningvraagstuk. En wellicht ontstaat er zo een monument voor de toekomst.’ Voor Huib van Olden en zijn broer Rudolf komt het idee voor een hofje niet alleen voort uit de wilsbeschikking van oudoom Huybert; twee Van Oldens zaten niet alleen in het bestuur van de stichting maar waren tussen 1803 en 1882 regent van het Hooftshofje in Den Haag. Huib en Rudolf hebben verder een grootmoeder uit het adellijk geslacht Van Foreest, dat al eeuwenlang een aantal hofjes in Alkmaar bestiert. Ze zijn verwant aan het huidige regentencollege van de Foreestenhofjes en groeiden in Alkmaar op in de nabijheid van de familiehofjes. Hun neef Pieter van Olden is architect en kon zijn expertise aanwenden voor het beoordelen van het ontwerp van het nieuwe hofje, en heeft veel goede invloed gehad op het uiteindelijke ontwerp. Het een en ander heeft ertoe bijgedragen dat de huidige generatie bestuurders van de Stichting Huybert van Olden besloten nu eindelijk de wens van de verre voorvader tot uitvoering te brengen.
Het Huybert van Oldenhofje wordt gebouwd in het hart van de nieuwe buurt ‘Schuyts Kwartier’, ten noorden van het winkelcentrum van Schuytgraaf. Het ontwerp is van Thomas Architecten uit ‘s-Hertogenbosch. Het hofje komt met zijn voorgevel te staan aan een parkje. Er komen zestien huurwoningen voor 55-plussers. De woningen worden – zoals ook bij de middeleeuwse hofjes – in een vierkant gebouwd, rondom een gezamenlijke privé-binnentuin. Het hofje is bereikbaar via een karakteristieke toegangspoort, voorzien van opschrift en wapenschilden van de familie Van Olden, met boven die poort de regentenkamer, waar in de toekomst familiebezittingen en het archief zullen worden ondergebracht. Twee van de zestien woningen zijn helemaal gelijkvloers. Net als de rest van Schuytgraaf wordt ook dit hofje natuurinclusief gebouwd. Er komen groene daken, vogelvides en vleermuiskasten. Daarnaast wordt er bovengemiddeld geïnvesteerd in de bouwkwaliteit, want het uitgangspunt van het stichtingsbestuur is dat het hofje voor minstens 300 jaar moet worden gebouwd. Vandaar dat bijvoorbeeld de kozijnen van hout zullen zijn, omdat nog maar moet blijken hoe lang kunststof kozijnen het volhouden.
De bouw van het hofje zal starten in het najaar van 2021, met een eerstesteenlegging. Het is de bedoeling dat de woningen in het vierde kwartaal van 2022 of het eerste kwartaal van 2023 worden opgeleverd, en dat dan ook de verhuur start. Wie meer informatie wenst of zich wil aanmelden als belangstellende voor een woning kan terecht op deze website:
www.huybertvanoldenhofje.nl.