Het Heiligen Geest Gasthuis (Pelstergasthuis)
Het Heiligen Geest Gasthuis, ook wel bekend als Pelstergasthuis, is het oudste gasthuis van de stad Groningen. Het gasthuis werd destijds geleid door een broederschap van de Heilige Geest, bestaande uit lekenbroeders met aan het hoofd een Magister. Het gasthuis is gesticht in de 13-de eeuw, vermoedelijk kort voor het jaar 1276. In dat jaar werd door de paus toestemming verleend om bij de bestaande kerk met ‘hospitium’ (opvang voor zieken en behoeftigen) een kerkhof te wijden.
Geleidelijk verandert de bewoning. In de late middeleeuwen wonen er naast zieken en behoeftigen ook zogenaamde ‘proveniers’. In de 17de eeuw wordt de ziekenzaal verkocht. In opdracht van het stadsbestuur wordt het gasthuis een instelling voor bejaardenzorg. Bewoners moeten minimaal 50 jaar zijn, tien jaar in Groningen wonen en lid zijn van de Hervormde kerk. Zij heten voortaan ‘conventualen’. In de jaren ’70 van de 20ste eeuw is de leeftijdsgrens omlaag gegaan en is het niet meer verplicht om hervormd te zijn.
Het gasthuis wordt sinds 1381 bestuurd door een voogdij. Nog steeds is de voogdij als stichtingsbestuur verantwoordelijk voor de gang van zaken in het hofje. Het gasthuis is een stichting van liefdadigheid die ondermeer als doel heeft huisvesting te bieden. Belangrijk onderdeel van deze taak is het beheren en onderhouden van 41 woningen. De woningen worden verhuurd aan personen die bij voorkeur ouder zijn dan 45 jaar. De voogdij ziet het als zijn taak om in het gasthuis een woonomgeving te creëren waar een ieder in eigen woonstijl kan leven met respect voor anderen en zijn omgeving. Een woonomgeving die bovendien gekenmerkt wordt door gezamenlijke zorg voor veiligheid en aanzien van de hof. Deze elementen zijn verwerkt in de huisregels van het gasthuis.
Tot het complex van het gasthuis behoren voorts de kerk, de voogdenkamer met museum en de algemene ruimtes, zoals de voormalige keuken en de voormalige eetzaal. Het dagelijkse beheer en verhuur van deze ruimten ligt in handen van de beheerder en de huismeester. In de kerk worden ’s zondags kerkdiensten gehouden door de Eglise Wallonne en de Vrijzinnig Protestanten. Daarnaast wordt de kerk verhuurd voor bijzondere gelegenheden, zoals huwelijkssluitingen. Bovendien wordt het orgel benut voor orgelconcerten. Het orgel dateert oorspronkelijk uit 1627 en werd vergroot door Arp Schnitger in 1692 en in de eerste helft van de 18de eeuw uitgebreid door Albert Anthoni Hinsz. Vanwege de prachtige akoestiek wordt de kerk ook gebruikt voor concerten door koren en kamermuziekensembles.
Pelsterstraat 43
9711 KJ Groningen
050-3120703
