Meermansburg is het grootste hofje van Leiden. Het werd tussen 1680 en 1683 gebouwd op last van Maarten Meerman en zijn vrouw Helena Verburg. De bekroning op de pomp midden in het hof herinnert daar nog aan: een meerman op een burcht.

 

Meerman had een terrein gekocht van het stadsbestuur, genaamd ‘Het Mierennest’. De stad zou het zonder enige bebouwing opleveren. Meerman gaf opdracht aan de stadsmeestertimmerman een hof te bouwen. De bekende architect Jacob Roman ontwierp het poortgebouw met de monumentale ingang aan de Oude Vest. Het oorspronkelijke hof telde 28 huisjes. In 1780 kwamen er twee bij, door het overdekte plaatsje tussen de huisjes aan de achterzijde van het hof te bebouwen.

 

In de 19de eeuw braken ook voor het hof modernere tijden aan. In 1850 werd gasverlichting aangelegd, in 1892 waterleiding. Vanaf 1910 was er telefoon en ca. 1917 moet de electrische verlichting haar intrede gedaan hebben. Een tiental jaar later kregen de huisjes een w.c., in plaats van een aantal gemeenschappelijke privaten. In 1976-1978 is het hof geheel gerenoveerd.

Het hof was bedoeld voor ‘eerbare, nugtere weduwen ofte vrouwspersonen’. Zij moesten minstens 40 jaar oud zijn, van goede naam en faam en een minimale inboedel meebrengen. De hofbewoonsters moesten elkaar bijstaan in geval van ziekte. Ruzies moesten doorgegeven worden aan de regenten. Eenmaal per jaar was er een verplichte bewonersbijeenkomst.

Toezicht werd uitgeoefend door een portiersechtpaar, dat kinderloos en ten minste 45 jaar moest zijn.

 

Het bestuur lag bij een college van regenten, dat vergaderde in de stijlvolle regentenkamer in het poortgebouw boven de ingang. Dat gebeurt nog steeds, al is deze kamer voornamelijk bestemd voor sociaal-culturele bijeenkomsten.

 

Hof Meermansburg
Oude Vest 159
2312 XL Leiden
www.meermansburg.nl